Przepisy, które powodują konieczność przeprowadzania tzw. korekty kosztów, czyli pomniejszenia kosztów uzyskania przychodu o niezapłacone w terminie wydatki obowiązują wyłącznie do końca 2015 r. W sierpniu 2015 prezydent podpisał bowiem ustawę o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, która uchyla art. 24d. Zmiany te zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2016 roku.
Uchylenie wspomnianego artykułu ustawy oznacza dla przedsiębiorców koniec obowiązku dokonywania korekty kosztów w związku z nieopłaconymi wydatkami.
Korekta kosztów do końca 2015 r.
Do końca 2015 r. podatnicy PIT i CIT w sytuacji nieuregulowania kwoty, która wynika z faktury lub rachunku, muszą zrobić korektę kosztów uzyskania przychodów. Korekta uzależniona jest od ustalonego terminu płatności, ponieważ prawo wyodrębnia dwa przypadki. Zgodnie z ustawą korekty należy dokonać, jeśli termin płatności na fakturze (lub innym dowodzie księgowym) to:
mniej niż 60 dni - podatnik jest obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów w miesiącu, w którym upływa 30 dni od terminu płatności,
więcej niż 60 dni - dokonuje się takiego zmniejszenia wraz z 90. dniem od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów podatkowych.
Trzeba zaznaczyć, iż prawo to nie dotyczy przypadku, w którym podatnik nie wpisze do kosztów uzyskania przychodów kwoty znajdującej się na fakturze bądź innym dokumencie. Nieuiszczone kwoty nie będą skutkowały dodatkowymi obciążeniami fiskalnymi. Ponowne wpisanie kwoty z konkretnego dokumentów do KUP następuje zgodnie z przepisami - jednak nie wcześniej niż w miesiącu, w którym uiszczono należność.
Korekta kosztów a powstanie kosztu uzyskania przychodu
Regulacje, które obowiązują do końca 2015r., nie negują zasad ogólnych w zakresie momentu powstawania kosztu uzyskania przychodu. Według przepisów z art. 22 ust. 5 ustawy o PIT u podatników, którzy prowadzą księgi rachunkowe, KUP bezpośrednio wiążące się z przychodami co do zasady odlicza się w roku uzyskania adekwatnych do nich przychodów. Najbardziej powszechnym kosztem są rzecz jasna wydatki na materiały lub towary. W ten sposób podatnicy dopiero roku osiągnięcia przychodu potrącają koszty, które mu odpowiadają.
Opisane przepisy stosuje się także do podatników, którzy prowadzą KPiR - jeśli robią to w taki sposób, że da się wyodrębnić koszty podatkowe odnoszące się do konkretnego roku podatkowego. Ustawa o PIT odnosi się także kosztów pośrednich, czyli innych niż związane bezpośrednio z przychodami - przykładami są podatek od nieruchomości, polisy, koszty marketingowe czy szkoleniowe.
Według Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodu potrąca się w dacie ich poniesienia. Jeśli obejmują okres przekraczający rok podatkowy, wówczas stanowią KUP proporcjonalnie do wielkości dotyczącego ich okresu - kiedy nie da się określić, która część kosztów dotyczy tego okresu.
Częściowa zapłata wydatku do końca 2015 r. a korekta kosztów
Do końca 2015r. korekta kosztów jest konieczna także wtedy, kiedy podatnik częściowo uregulował należność. W takim przypadku należy ją zrobić, odnosząc się do rzeczywiście nieuregulowanej kwoty.
Przykład 1.
Podatnik nabył towary handlowe w dniu 15 stycznia 2014 roku i w tym miesiącu zaliczył w całości poniesiony wydatek do kosztów podatkowych. Termin płatności wyznaczono na ostatni dzień stycznia. Dodatkowy termin 30-dniowy wynikający z przepisów ustawy upływa dnia 2 marca. W dniu 25 lutego podatnik uregulował 60% zobowiązania, a pozostałe 40% - 15 maja. W tym przypadku podatnik dokonuje w lutym korekty kosztów (zmniejszenia) o niezapłacone 40% zobowiązania. Natomiast w miesiącu, w którym uregulował pozostałą część (w tym przypadku w maju), mógł zwiększyć koszty podatkowe.
Jeśli podatnik nie poniósł kosztów w miesiącu, na który przypada korekta kosztów, bądź są one mniejsze niż kwota odliczenia, wówczas jest on zobligowany do powiększenia przychodów podatkowych o tę samą kwotę.
Uproszczone zaliczki a korekta kosztów
Korekta kosztów podatkowych dotyczy także podatników, którzy uiszczają zaliczki uproszczone - tylko w tym przypadku (w odróżnieniu od zasad ogólnych), korekta nie ma wpływu na wysokość zaliczek regulowanych w toku roku podatkowego. Wpływa jednakże na wysokość ostatecznego zobowiązania, które jest liczone za konkretny rok podatkowy.
Leasing finansowy środka trwałego a korekta kosztów
Na podstawie umowy leasingowej jedna ze stron oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków, na warunkach określonych w ustawie, drugiej stronie (korzystającemu) - podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne lub prawne, w tym grunty.
Jeśli umowa leasingu ma się stać bazą do dokonywania przez podatnika odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego, powinna realizować poniższe wymagania:
musi być zawarta na czas oznaczony,
suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, powinna odpowiadać co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych,
musi zawierać postanowienie, że w podstawowym jej okresie odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający.
Uwaga! Odpisy amortyzacyjne są wymiernym wyznacznikiem zużywania się składnika majątku w czasie. Dokonuje się ich od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. |
W tej sytuacji przedmiot umowy leasingowej zalicza się do składników majątku użytkownika dokonującego odpisów amortyzacyjnych. Raty leasingowe mają dwa elementy:
część kapitałowa (spłata wartości przedmiotu leasingu);
część odsetkowa.
Obowiązujące od 2013 r. regulacje na temat korekty kosztów obejmują także umowy leasingu finansowego. Metoda rozliczania rat leasingu jest zależna od tego, czy mowa o części kapitałowej, czy odsetkowej raty. Część odsetkowa u leasingobiorcy stanowi KUP w chwili jej uiszczenia - to oznacza, że ustawa o zatorach płatniczych nie ma tu zastosowania. Z kolei nieopłacenie w określonym czasie części kapitałowej raty może do końca 2015 r. rezultować wyłączeniem z KUP adekwatnej części odpisów amortyzacyjnych.
Uwaga! Przy leasingu finansowym (traktowanym jako dostawa towarów) obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług rodzi się w momencie wydania towarów. |
Po zawarciu umowy leasingu finansowego finansujący nalicza należny VAT w chwili wydania jej przedmiotu. Z tego powodu korzystający po uiszczeniu należności posiada zazwyczaj prawo do odliczenia podatku naliczonego na zasadach ogólnych - to znaczy za okres, w którym dostał fakturę.
Przykład 2.
Umowa leasingu finansowego plotera została podpisana w styczniu 2014 roku. W tym samym miesiącu korzystający otrzymał fakturę VAT wraz z harmonogramem spłat poszczególnych rat.
Wniosek jest następujący: bez względu na przyjęty harmonogram rat leasingowych opłacanych na koniec danego miesiąca, korzystający będzie miał możliwość odliczenia podatku VAT naliczonego już w styczniu, w pełnej kwocie.
Jak będzie wyglądała sytuacja w przypadku, gdy korzystający nie uregulował pierwszej raty leasingowej? Poniżej zamieszczamy przykład (z pominięciem kwestii zapłaconego podatku VAT).
Pan K. w dniu 28.02.2014 roku zawarł umowę leasingową na środek trwały o wartości netto 12 tys. zł. Finansujący wystawił w tym samym dniu fakturę, w której naliczył podatek VAT w wysokości 2760 zł. Rata leasingowa została przyjęta w umowie na poziomie 800 zł. Korzystający wprowadził w marcu środek trwały do ewidencji i przyjął stawkę amortyzacji 30% (sprzęt użytkowany w trudnych warunkach). Amortyzacja została rozpoczęta od kwietnia.
Zgodnie z przyjętą stawką miesięczna amortyzacja wynosi 300 zł [(12.000*30%) /12]
Przyjmijmy, że podatnik dokonuje odpisów amortyzacyjnych miesięcznie w ostatnim dniu danego miesiąca, natomiast termin płatności kolejnych rat leasingowych to 25. dzień każdego miesiąca. Już w pierwszym miesiącu tj. w marcu Pan K. nie zapłacił raty leasingowej (kapitałowej).
Pan K., nie dokonując terminowo zapłaty za ratę leasingową, zostaje objęty regulacjami dotyczącymi zatorów płatniczych. Z uwagi na przypadające w 2014 r. terminy płatności rat określone w umowie leasingu krótsze niż 60 dni, korekta będzie następować w miesiącach, w których upłynie 30 dni od daty terminu płatności danej raty.
Pierwszy odpis amortyzacyjny zostanie zaliczony do kosztów w kwietniu. Jeżeli przedsiębiorca uiścił opłatę za I ratę z opóźnieniem (zamiast 25 marca opłacił ją 10 kwietnia), korekta kosztów podatkowych w tej sytuacji nie wystąpi, jako że na koniec okresu zapłata została uiszczona.
Koniec korekty kosztów w 2016 r.
Koniec korekty kosztów to dla przedsiębiorców spore ułatwienie. Od 2016 r. nie będzie już konieczności pomniejszania kosztów podatkowych o wydatki, które nie zostały uregulowane w terminie.
Warto zaznaczyć, że podatnicy, którzy do końca 2015 r., w związku z nieuregulowanymi w terminie wydatkami przeprowadzą korektę kosztów, nadal będą mogli zaliczyć te wydatki ponownie do kosztów podatkowych po ich uregulowaniu - nawet jeśli zapłata nastąpi już w 2016 roku.
