Prowadzę niedużą, opodatkowaną VAT działalność gospodarczą i dokonuję wyłącznie transakcji krajowych. Samodzielnie prowadzę swoją księgowość. Od 1 października 2020 r. obowiązuje nowa struktura JPK_V7, w której należy wskazywać dużo więcej szczegółów dotyczących transakcji niż w aktualnym pliku JPK_VAT. Mój status to mikroprzedsiębiorca a obowiązek JPK dotyczy mnie od października 2020 r. Co powinnam zrobić aby przygotować się do nałożonego obowiązku?
Danuta, Bytom
Jednolity Plik Kontrolny stanowi plik elektroniczny w formacie XML z danymi dotyczącymi sprzedaży i zakupów opodatkowanych VAT, który przekazuje się do organu podatkowego elektronicznie. Nie można go wydrukować i przekazać w formie papierowej. Większość podatników w Polsce w prowadzonej przez siebie działalności stosuje systemy do księgowości. W związku z tym, jeśli posiada Pani porządny system księgowy, który na bieżąco dostosowuje swoje działanie do dynamicznie zmieniających się przepisów podatkowych, to wówczas nie ma powodu do obaw przed wprowadzeniem nowej struktury JPK wraz z deklaracją.
Jak się do tego przygotować?
Samo tworzenie schematu JPK oraz jego zawartości powinno następować bezpośrednio w systemie księgowym. Podatnik powinien jednak w pierwszej kolejności określić, które z nowych oznaczeń go dotyczą. Oznaczenia, o których mowa, obejmują transakcje dokonywane zarówno jako nabywca, jak i jako sprzedawca.
W nowym JPK_V7 podatnik w transakcjach sprzedaży będzie musi wskazać, czy dokonywana transakcja sprzedaży zawiera dostawę towarów lub świadczenie usług wrażliwych, określonych w 13 grupach towarów i usług. Jeśli tak, wskazuje pod właściwym symbolem GTU cyfrę „1”. Jeśli nie, symbole GTU pozostają puste.
Przykład 1.
Pan Stanisław dokonał sprzedaży towarów z grupy 03 (dostawa olejów smarowych), 06 (dostawa urządzeń elektronicznych) oraz 13 (usługi gospodarki magazynowej). W takim wypadku na nowym pliku JPK przy danej fakturze wskazuje „1” odpowiednio w polu „GTU_03”, „GTU_06” i „GTU_13”.
Pobierz za darmo ankietę, w której sprawdzisz, czy w Twojej działalności mają miejsce transakcje, które powinny być wykazane pod oznaczeniem GTU.
W kolejnym kroku należałoby zapoznać się z dodatkowymi oznaczeniami dokumentów sprzedaży, którymi są:
-
RO – w przypadku dokumentu zbiorczego wewnętrznego zawierającego informację o sprzedaży z kas rejestrujących;
-
WEW – w przypadku dokumentu wewnętrznego, np.:
-
przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa;
-
ewidencja sprzedaży bezrachunkowej;
-
FP – w przypadku faktury wystawionej do paragonu.
Jak można zauważyć, oznaczeń dokumentów jest stosunkowo mało, więc nie powinno być problemu w ich stosowaniu, zwłaszcza że ustawodawca dokładnie wskazał, do jakiej transakcji przynależy dane oznaczenie. Zwykłe systemy księgowe już na poziomie tworzenia dokumentu sprzedaży pozwalają na jego „określenie”, więc wdrożenie tych oznaczeń nie powinno stanowić większych trudności.
Ostatnimi i najbardziej problematycznymi oznaczeniami są oznaczenia wskazujące, jaka procedura ma miejsce przy danej transakcji sprzedaży. Ustawodawca w nowym JPK wskazał konieczność określania procedur za pomocą kodów, które prezentujemy w tabeli.
| Kod | Co oznacza? |
| SW | dostawa w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy o VAT |
| EE | świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy o VAT |
| TP | istniejące powiązania między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT |
| TT_WNT | wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów dokonane przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy o VAT |
| TT_D | dostawa towarów poza terytorium kraju dokonana przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy o VAT |
| MR_T | świadczenia usług turystyki opodatkowanych na zasadach marży zgodnie z art. 119 ustawy o VAT |
| MR_UZ | dostawa towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowana na zasadach marży zgodnie z art. 120 ustawy o VAT |
| I_42 | w przypadku importu towarów spoza UE z odprawą w innym niż Polska kraju UE (procedura celna 42) |
| I_63 | w przypadku reimportu towarów spoza UE z odprawą w innym niż Polska kraju UE (procedura celna 63) |
| B_SPV | transferu bonu jednego przeznaczenia dokonanego przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowanego zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o VAT |
| B_SPV_DOSTAWA | dostawa towarów oraz świadczenie usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy |
| B_MPV_PROWIZJA | świadczenie usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia, opodatkowanych zgodnie z art. 8b ust. 2 ustawy |
| MPP | transakcje sprzedaży i zakupu objęte obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności |
Pola dotyczące wyżej zaprezentowanych procedur wypełnia się dla całego dokumentu poprzez zaznaczenie „1” w każdym z pól odpowiadających symbolom: SW, EE, TP, TT_WNT, TT_D, MR_T, MR_UZ, I_42, I_63, B_SPV, B_SPV_DOSTAWA, B_MPV_PROWIZJA, MPP, w przypadku wystąpienia danej procedury na ewidencjonowanym dokumencie, bez wyodrębniania poszczególnych wartości, kwot podatku itp. W przypadku, gdy procedura nie wystąpiła, pole pozostawia się puste.
Przykład 2.
Pani Anna udokumentowała sprzedaż fakturą, która jest objęta obowiązkiem mechanizmu podzielonej płatności. Jednocześnie występują powiązania między panią Anną a nabywcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT. Wówczas wartość „1” pani Anna wprowadza w nowym JPK w polu „TP” i „MPP”.
Analizując powyższy zakres w przypadku zwykłej stacjonarnej sprzedaży krajowej, która nie jest określona w załączniku nr 15 ustawy o VAT, należy stwierdzić, że nie będzie konieczności stosowania wyżej wymienionych oznaczeń. Warto dodać, że mikroprzedsiębiorca zwykle nie będzie znajdował się w sytuacji, w której musiałby skorzystać z nich wszystkich.
Po stronie zakupu oznaczenia w nowym JPK są zdecydowanie bardziej intuicyjne – korzystać należy z następujących oznaczeń:
-
MK – w przypadku faktur zakupu oznaczonych adnotacją „metoda kasowa”;
-
VAT_RR – w przypadku faktury VAT RR, o której mowa w art. 116 ustawy o VAT;
-
WEW – w przypadku dokumentu wewnętrznego, na przykład:
-
dokonania rocznej korekty podatku naliczonego w związku ze zmianą współczynnika odliczenia podatku naliczonego przy zakupach związanych ze sprzedażą mieszaną;
-
MPP – w przypadku transakcji objętej obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności (tu ważne: w przypadku zakupów o wartości powyżej 15 000 zł);
-
IMP – oznaczenie dotyczące podatku naliczonego z tytułu importu towarów, w tym importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy o VAT.
W przypadku braku wymienionych oznaczeń w pliku JPK pole, w którym się je uzupełnia, pozostawia się puste.
Kara 500 zł – czy jest czego się obawiać?
W przeciwieństwie do przypadku aktualnie obowiązującego JPK_VAT ustawodawca uregulował konkretnymi przepisami karę, jaką poniesie podatnik za popełnienie błędów w JPK_V7. Określa to art. 109 ust. 3h ustawy o VAT.
Jeżeli podatnik, wbrew obowiązkowi określonemu w ust. 3g:
- nie prześle ewidencji skorygowanej w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu lub nie złoży wyjaśnień, albo zrobi to po terminie,
- w złożonych wyjaśnieniach nie wykaże, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu
naczelnik urzędu skarbowego może nałożyć, w drodze decyzji, na tego podatnika karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdy błąd.
Poprzez błąd należy rozumieć błąd, który uniemożliwia przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji. Za błąd nie będą uważane:
-
stosowanie małych/dużych liter, jeśli te wskazują prawidłową wartość pozycji,
-
niezgodności wynikające z porównania ewidencji złożonych przez dwóch podatników – jeśli dwie ewidencje nie będą jednakowe, nie będzie to od razu oznaczało, że któraś z nich jest błędna.
Kara nie będzie nakładana automatycznie. W uzasadnieniu projektu nowelizacji ustawy o VAT można przeczytać, że „w wyniku ujawnienia błędów zawartych w ewidencji naczelnik urzędu skarbowego zdefiniuje błędy, które uniemożliwiają analizę, i wyśle wezwanie do skorygowania ewidencji przez podatnika (pliku JPK_VAT), w którym wskaże wszystkie zidentyfikowane błędy. Jeżeli podatnik prześle w terminie 14 dni od dnia doręczenia tego wezwania korektę ewidencji, w której poprawi/wyeliminuje błędy lub złoży wyjaśnienia wskazujące, że ewidencja została wypełniona prawidłowo, wówczas uniknie kary pieniężnej w stosunku do błędów, które wyeliminował (dodawany w art. 109 ust. 3g ustawy VAT). Kara zostanie nałożona (w drodze decyzji) dopiero wtedy, gdy podatnik nie wywiąże się z obowiązku skorygowania lub wyjaśnienia tych błędów lub gdy mimo złożonych wyjaśnień ewidencja zawiera błędy wskazane w wezwaniu (art. 109 ust. 3h ustawy VAT)”.
Reasumując, wprowadzenie do ewidencji niewłaściwych, niezgodnych ze stanem rzeczywistym danych ma przełożenie na analizy prowadzone przez KAS. Jest więc niezwykle istotne, żeby podatnicy z należytą starannością wypełniali ewidencje, unikając błędów i nieprawidłowości rzutujących na wiarygodność składanych danych. Zgodnie z uzasadnieniem projektu „sankcjonowane będą sytuacje, w których podatnik wysyła plik JPK z deklaracją, który nie spełnia wymogów i tym samym zaburza proces analizy i może doprowadzić do podejmowania przez organy KAS bezzasadnych lub niepotrzebnych czynności”.
Mikroprzedsiębiorca a obowiązek JPK – co to oznacza?
Nowy plik JPK zdecydowanie zwiększy zakres, w jakim będzie trzeba skupiać się na prowadzeniu ewidencji księgowej. Jednak w przypadku mikroprzedsiębiorców nie ma powodu, aby obawiać się nowego obowiązku związanego z JPK_V7. W sytuacji, gdy podatnik korzysta z systemu księgowego takiego jak np. wfirma.pl, wraz z wejściem w życie nowych przepisów powinien mieć on pewność, że dostosowano do nich system, który następnie wdroży użytkownika w stosowanie oznaczeń dla celów nowego JPK.
Wdrożenie JPK_VAT w 2018 r. wpłynęło na znaczny spadek liczby kontroli podatkowych w stosunku do lat ubiegłych. Specjaliści zakładają, że nowy JPK z deklaracją ograniczy tę liczbę jeszcze bardziej, ponieważ JPK_7 będzie przekazywał wszystkie niezbędne dane.
