Kilka lat temu praca zdalna nie była tak popularna i dotyczyła głównie freelancerów i osób samozatrudniających się. Aktualnie pracę zdalną przez internet w Polsce wykonuje 6% pracowników - jak wynika z raportu Banku Światowego. Do tej pory pracownicy ani menedżerowie nie garnęli się do takiej formy pracy, jednak na rynek wchodzi pokolenie Y, któremu dużo bardziej zależy na elastyczności niż jego starszym kolegom. Przyjrzyjmy się zaletom telepracy oraz zagrożeniom, jakie mogą wyniknąć z jej popularyzacji.
Czym jest telepraca i co ją charakteryzuje?
Telepracę reguluje Kodeks pracy. Polega ona na tym, że pracownik, którego łączy stosunek pracy z pracodawcą, może wykonywać systematycznie swoje obowiązki poza zakładem pracy, wykorzystując przy tym technologię informatyczną.
Telepraca niesie za sobą szereg korzyści. Przede wszystkim elastyczność, której przejawy widać w możliwości pogodzenia życia zawodowego oraz rodzinnego. Zasady organizacji oraz czasu trwania pracy zdalnej umożliwiają aktywizację osób, które pełnią obowiązki rodzinne, są osobami niepełnosprawnymi, łączą naukę z pracą, czy też mieszkają z dala od siedziby firmy.
Praca zdalna powinna charakteryzować się (tak samo, jak to ma miejsce w każdym klasycznym stosunku pracy) odpłatnym jej charakterem oraz osobistym wykonywaniem określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem.
Ponadto taki charakter zatrudnienia wiąże się z regularnym wykonywaniem przez pracownika obowiązków pracowniczych poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Przez takie środki należy rozumieć rozwiązania technicznie, w tym urządzenia teleinformatyczne oraz współpracujące z nimi narzędzia programowe, które umożliwiają indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi, a w szczególności poczty elektronicznej.
Kto może zostać telepracownikiem?
Wszelkie postanowienia o wykonywaniu pracy zdalnej powinny zostać podjęte na etapie nawiązywania stosunku pracy lub w trakcie jego trwania. Pracownik sam może wyjść z inicjatywą podjęcia pracy w formie telepracy. Takie uprawnienie ma także pracodawca. Ustalenia te powinny obejmować: rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie za pracę, wymiar czasu pracy, termin jej rozpoczęcia, warunki wykonywania pracy z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.
Należy mieć na uwadze, że decyzja pracodawcy nie zawsze musi zostać rozstrzygnięta pozytywnie. Duży wpływ ma na to charakter wykonywanych zadań oraz możliwości wykonywania ich poza zakładem pracy.
Praca zdalna - czy można odmówić takiej formy zatrudnienia?
Istnieje możliwość zaprzestania wykonywania telepracy i powrotu pracownika do klasycznego stosunku pracy. Z uprawnieniem takim może wystąpić zarówno pracownik, jak i pracodawca.
Wniosek o zmianę systemu wywiązywania się z obowiązków jest wiążący, jeżeli zostanie złożony w okresie 3 miesięcy od dnia podjęcia pracy w formie telepracy.
W takiej sytuacji strony są zobligowane do ustalenia terminu, od którego nastąpi przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy. Termin ten nie może być dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku.
W przypadku złożenia wniosku o zmianę warunków pracy po okresie 3-miesięcznym pracodawca może zmienić formę pracy za pośrednictwem wypowiedzenia, zmieniającego warunki pracy. Skutkiem tego może być złożenie propozycji wykonywania pracy na warunkach gorszych niż poprzednio.
Jakie wady i zalety ma praca zdalna?
Tak jak każda forma zatrudnienia, tak i praca zdalna ma swoje wady i zalety. Do najważniejszych korzyści z telepracy możemy zaliczyć:
elastyczność - najczęściej właśnie elastyczny charakter pracy przekonuje pracownika do podjęcia takiej formy pracy. Pracę można wykonywać zarówno w domu, na zewnątrz czy w dowolnie wybranym miejscu. Niektórzy nawet decydują się na pracę w podróży (także tej zagranicznej).
więcej czasu - dzięki telepracy możemy zaoszczędzić wiele cennego czasu. Pracując w domu nie musimy codziennie dojeżdżać do siedziby firmy co często pochłania nam kilka godzin. Dzięki temu czas, który wcześniej spędzaliśmy w korku czy autobusie, możemy przeznaczyć na przeczytanie książki czy spacer z rodziną.
komfort pracy - sami decydujemy, jak wygląda nasze stanowisko pracy i jej charakter. Nikt nie patrzy nam na ręce i nie komentuje tego co robimy. Możemy w ciszy i spokoju wykonywać swoje obowiązki i bardziej skupić się na zadaniach.
Oprócz wielu zalet jakie wiążą się z pracą zdalną należy również wziąć pod uwagę wady i zagrożenia jakie są z nią związane:
brak kontaktu z ludźmi - pracując w domu najczęściej komunikujemy się z innymi pracownikami przez e-mail czy Skype, dlatego nasz kontakt jest bardzo ograniczony. Nie mamy możliwości porozmawiania z kimś czy zjedzenia wspólnie posiłku, co na dłuższą metę może spowodować osłabienie relacji z kolegami z pracy.
problem z motywacją - czasami trzeba wykazać się dużą motywacją, aby nie zajmować się rzeczami niezwiązanymi z pracą. W domu czy w jakimkolwiek innym miejscu istnieje mnóstwo rzeczy, które mogą zwrócić naszą uwagę i oderwać nas od bieżących zadań.
brak aktywnego życia w firmie - nie będąc fizycznie w siedzibie firmy omija nas wiele spraw, które się tam dzieją, przez co nie uczestniczymy w większości działań. Trudniej nam również uczyć się nowych rzeczy i rozwijać swoje umiejętności.
Praca zdalna, mimo że staje się coraz bardziej popularna wśród młodych ludzi, nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem. Dla świeżo upieczonych mam czy osób niepełnosprawnych to często jedyne rozwiązanie na podjęcie zatrudnienia. Wchodząc dopiero na rynek pracy lepszym rozwiązaniem wydaje się być tradycyjna forma pracy, dzięki której możemy nabyć nowe umiejętności oraz poszerzyć swoją wiedzę, ucząc się od bardziej doświadczonych współpracowników.
