Koniec roku to szereg obowiązków ciążących na podatnikach. Wśród nich wymienia się spis z natury, który stanowi ostatni wpis w KPiR będący jej zamknięciem. Kiedy należy go sporządzić? Jakie dane powinien zawierać? Jak dokonać jego wyceny? Wyjaśniamy poniżej.
Spis z natury - kiedy?
Podatnicy są zobowiązani do stworzenia spisu z natury na: 1 stycznia, koniec każdego roku podatkowego, dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także gdy wystąpi zmiana wspólnika, zmiana proporcji udziałów wspólników lub likwidacja działalności.
Co obejmuje spis z natury?
Każdorazowo spis z natury powinien obejmować:
- towary handlowe,
- materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze,
- półwyroby,
- produkcję w toku,
- wyroby gotowe,
- braki i odpady.
Należy pamiętać o tym, że powinien on zostać sporządzony w sposób staranny i trwały. Na końcu konieczne są podpisy osób uczestniczących w spisie z natury.
Spis z natury - jakie dane?
Informacji o tym, jakie dane powinien zawierać spis z natury, należy szukać w § 25 ust. 2 rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR. Zgodnie z tym przepisem konieczne elementy to:
- imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwa firmy),
- data sporządzenia spisu,
- numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
- szczegółowe określenie towaru i innych składników wymienionych w § 24,
- jednostka miary,
- ilość stwierdzona w czasie spisu,
- cena w złotych i groszach za jednostkę miary,
- wartość wynikająca z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
- łączna wartość spisu z natury,
- wartość wynikającą z przemnożenia ilości innych składników wymienionych w § 24 przez ich cenę jednostkową
- łączną wartość spisu z natury oraz klauzulę "Spis zakończono na pozycji ..."
- podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników), z tym że przy prowadzeniu:
księgarń i antykwariatów księgarskich - spisem z natury można obejmować jedną pozycją wydawnictwa o tej samej cenie, bez względu na nazwę i nazwisko autora, z podziałem na książki, broszury, albumy i inne,
działalności kantorowej - spisem z natury należy objąć niesprzedane wartości dewizowe,
działów specjalnych produkcji rolnej - spisem z natury należy objąć niezużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz ilość zwierząt według gatunków z podziałem na grupy.
Przedmiot wyceny | Sposób wyceny |
materiały i towary handlowe | wg cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia |
półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe i braki własnej produkcji | wg kosztów wytworzenia |
odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową | wg wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania |
niesprzedane wartości dewizowe | wg cen zakupu z dnia sporządzenia spisu, a w dniu kończącym rok podatkowy - według cen zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w dniu kończącym rok podatkowy |
produkcja niezakończona (przy działalności usługowej i budowlanej) | wg kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej |
produkcja zwierzęca | wg cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt |
Wycena elementów spisu z natury
Kolejną ważną rzeczą jest, że wyceny według wskazanych wyżej zasad należy dokonać najpóźniej w terminie 14 dni od dnia zakończenia spisu z natury.
Spis z natury w KPiR
Spis z natury należy wpisać do księgi przychodów i rozchodów zgodnie z poszczególnymi rodzajami jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników. Należy pamiętać o tym, by wspomniane zestawienie przechowywać razem z KPiR.
Spis z natury w systemie wFirma.pl
Aby wprowadzić sporządzony spis z natury na dzień 31 grudnia 2021 roku, w systemie wFirma.pl, należy przejść do zakładki EWIDENCJE » REMANENTY » DODAJ REMANENT » w wyświetlonym oknie w polu RODZAJ należy wybrać REMANENT KOŃCOWY. Po wpisaniu wartości i zapisaniu, remanent końcowy zostanie ujęty w KPiR w kolumnie 15, a system automatycznie wygeneruje remanent początkowy na dzień 1 stycznia 2022 roku, na taką samą wartość jak remanent końcowy.
