Jednolity system podatku VAT obowiązujący na terenie całej Unii Europejskiej sprawia, że polscy przedsiębiorcy mogą dokonywać zakupów towarów i usług również na terytorium innych państw członkowskich. W związku z takimi wydatkami pojawia się pytanie, czy istnieje prawna możliwość, aby otrzymać zwrot podatkuVAT zawartego w cenie kupowanych towarów i usług? Kwestie tę kompleksowo wyjaśnimy w niniejszym artykule.
Zwrot podatku VAT - kto ma do niego prawo
Prawo do odliczenia podatku naliczonego jest elementarnym uprawnieniem podatników VAT czynnych. Ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje, że polscy przedsiębiorcy mogą korzystać z tego prawa zarówno w odniesieniu do wydatków ponoszonych na terytorium RP, jak i do zakupów w innych krajach Wspólnoty. Szczegółowo kwestię tę reguluje art. 89 ust. 1 pkt. 1 h ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem czynny podatnik VAT ubiegający się o zwrot podatku VAT w odniesieniu do nabytych przez niego towarów i usług lub w odniesieniu do zaimportowanych przez niego towarów wykorzystywanych do wykonywania czynności dających prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na terytorium kraju, składa wniosek za pomocą środków komunikacji elektronicznej o dokonanie takiego zwrotu za pośrednictwem właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego do właściwego państwa członkowskiego.
Analizując przedstawiony przepis, należy zwrócić uwagę, że dotyczy on takich wydatków ponoszonych za granicą, które związane są z czynnościami wykonywanymi na terytorium Polski. Oznacza to, że jeżeli polski podatnik na terenie innego kraju dokonuje zakupów towarów i usług wykorzystywanych do działalności prowadzonej na terenie obcego państwa, to nie może skorzystać z powyższej procedury zwrotu. W takim przypadku polski podatnik będzie zobowiązany do zarejestrowania się dla celów podatku VAT w kraju wykonywania czynności, natomiast sam zwrot podatku VAT naliczonego odbędzie się zgodnie z przepisami tego państwa.
Przykład 1.
Przedsiębiorca zarejestrowany dla celów podatku VAT wyłącznie w Polsce poniósł wydatki na usługi hotelowe, gastronomiczne, opłaty za paliwo oraz przejazdy autostradami na terenie Francji. Przedsiębiorca nie wykonuje żadnych czynności opodatkowanych we Francji, a poniesione koszty były związane z działalnością gospodarczą prowadzoną na terenie RP. W rezultacie polski podatnik nie musi rejestrować się we francuskim urzędzie skarbowym, a w zakresie zwrotu podatku VAT zapłaconego za granicą może złożyć stosowny wniosek.
Przykład 2.
Przedsiębiorca zarejestrowany dla celów podatku VAT wyłącznie w Polsce kupuje apartamenty we Włoszech z przeznaczeniem ich na wynajem. Powoduje to, że polski podatnik będzie wykonywał czynności opodatkowane na terenie Włoch. W konsekwencji musi zarejestrować się we włoskim urzędzie skarbowym, a sam zwrot podatku VAT naliczonego odbędzie się zgodnie z włoskimi przepisami podatkowymi.
Wniosek o zwrot podatku VAT
Wspomniany wniosek nosi oznaczenie VAT-REF. Jego wzór oraz całą procedurę związaną ze złożeniem reguluje Dyrektywa Rady 2008/9/WE z dnia 12 lutego 2008 r. określająca szczegółowe zasady zwrotu podatku od wartości dodanej przewidzianego w dyrektywie 2006/112/WE, podatnikom mającym siedziby nie w państwie członkowskim zwrotu, lecz w innym państwie członkowskim.
Jak już zostało wskazane, wniosek ten jest składany drogą elektroniczną za pośrednictwem polskich urzędów skarbowych. Przed przesłaniem do zagranicznego organu podatkowego podlega sprawdzeniu. Dyrektywa Rady zawiera zastrzeżenie, że wniosek VAT-REF może złożyć wyłącznie czynny podatnik VAT, a więc taki, który nie prowadził dostaw wyłącznie zwolnionych oraz nie korzystał ze zwolnienia podmiotowego. Podobny warunek został opisany w ustawie o podatku od towarów i usług. W myśl art. 89 ust. 1 pkt. 1 i, ustawy o VAT, wniosek o dokonanie zwrotu nie jest bowiem przekazywany do właściwego państwa członkowskiego w przypadku, gdy w okresie, do którego się on odnosi, podatnik:
- nie był podatnikiem, o którym mowa w art. 15;
- dokonywał wyłącznie dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku innych niż transakcje, do których stosuje się art. 86 ust. 9;
- był podatnikiem, u którego sprzedaż była zwolniona od podatku na podstawie art. 113.
Termin złożenia wniosku upływa ostatecznie 30 września roku kalendarzowego następującego po okresie zwrotu. Natomiast odnośnie do samego okresu zwrotu, to nie może być on dłuższy niż rok kalendarzowy ani krótszy niż 3 miesiące kalendarzowe. Wnioski o zwrot podatku VAT mogą jednak odnosić się do okresu krótszego niż 3 miesiące, kiedy okres ten dotyczy pozostałej części roku kalendarzowego. Jeśli wniosek o zwrot odnosi się do okresu krótszego niż rok kalendarzowy, ale nie krótszego niż 3 miesiące, wnioskowana kwota zwrotu VAT nie może być mniejsza niż 400 euro lub jej równowartość w walucie krajowej. Jeśli natomiast wniosek o zwrot podatku VAT odnosi się do całego roku kalendarzowego lub do pozostałej części roku kalendarzowego (krótszej niż 3 miesiące), to wówczas kwota VAT nie może być mniejsza niż 50 euro lub jej równowartość w walucie krajowej.
Powyższe warunki mają charakter ogólnie obowiązujący, wynikają bowiem bezpośrednio z Dyrektywy Rady. Trzeba jednak mieć na uwadze, że poszczególne kraje Unii Europejskiej mogą wprowadzać dodatkowe kryteria przyznania zwrotu podatku podmiotom zagranicznym. Informacje w tym zakresie opisane są w tzw. „Liście preferencji” opracowanej przez Ministerstwo Finansów i dostępnej na stronie internetowej resortu.
