Współcześnie polscy przedsiębiorcy coraz odważniej wkraczają na zagraniczne rynki, eksportując swoje usługi oraz towary. Bardziej powszechny staje się również import towarów oraz usług od zagranicznych kontrahentów. Statystki pokazują, że obrót towarami i usługami z zagranicą rośnie z każdym rokiem. W związku z tym, że transakcje takie objęte są odrębnymi przepisami dotyczącymi VAT, w celu poprawnego ich rozliczania warto zapoznać się na początek z podstawą, a więc definicjami zawartymi w ustawie o VAT. W jaki sposób import i eksport na gruncie podatku VAT powinny być rozliczane?
Import i eksport na gruncie podatku VAT - wprowadzenie
Podstawowym aktem prawnym, w którym należy szukać definicji importu towarów i usług jest ustawa o VAT. Import towarów został zdefiniowany w art. 2 pkt 7 ww. ustawy. Zgodnie z jego brzmieniem, przez tego typu transakcję rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej. Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, za import usług przyjmuje się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4, tj.:
-
osoba prawna,
-
jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej,
-
osoba fizyczna,
nabywająca usługi, jeżeli spełnione są warunki podane przez ustawę (punkty a i b).
W odniesieniu natomiast do transakcji eksportu, możemy wyróżnić eksport towarów i usług. Zgodnie z definicją za eksport towarów uznaje się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:
-
dostawcę lub na jego rzecz lub
-
nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych,
jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych.
Co ważne, za eksport towarów uznawane są także takie transakcje wywozu towarów do krajów trzecich, których procedura wywozu rozpoczęła się w państwie członkowskim Unii Europejskiej innym niż Polska.
W przypadku eksportu usług sprawa nie jest tak jasna. Za eksport usług uważa się świadczenie usług przez polskich podatników, które jest opodatkowane podatkiem VAT w innym kraju niż Polska - zwykle w państwie, z którego pochodzi nabywca, ponieważ zgodnie z przepisami to tam ma miejsce świadczenia usług.
Pojęcie terytorium kraju, państwa członkowskiego, państwa trzeciego i Unii Europejskiej
Rozpatrując import i eksport na gruncie podatku VAT warto dokonać rozróżnienia podstawowych pojęć z tym związanych. W ustawie o VAT określone zostało również, co należy rozumieć przez terytorium kraju, terytorium państwa członkowskiego, terytorium państwa trzeciego oraz terytorium Unii Europejskiej.
Za terytorium kraju uznaje się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (z zastrzeżeniem art. 2a) Natomiast za terytorium państwa członkowskiego (art. 2 pkt 4) uważa się terytorium państwa wchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej (z zastrzeżeniem art. 2a). Z kolei terytorium państwa trzeciego, to terytorium państwa niewchodzącego w skład terytorium Unii Europejskiej (z zastrzeżeniem art. 2a)
Czym według ustawy o VAT jest terytorium Unii Europejskiej? Pojęcie to definiuje art. 2 pkt 3 ustawy i zgodnie z nim są to terytoria państw członkowskich Unii Europejskiej, przy czym, na potrzeby stosowania tej ustawy:
-
Księstwo Monako traktuje się jako terytorium Republiki Francuskiej, wyspę Man traktuje się jako terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, suwerenne strefy Akrotiri i Dhekelia traktuje się jako terytorium Republiki Cypru,
-
następujące terytoria poszczególnych państw członkowskich traktuje się jako wyłączone z terytorium Unii Europejskiej:
- wyspę Helgoland, terytorium Buesingen - z Republiki Federalnej Niemiec,
- Ceutę, Melillę, Wyspy Kanaryjskie - z Królestwa Hiszpanii,
- Livigno, Campione d'Italia, włoską część jeziora Lugano - z Republiki Włoskiej,
- departamenty zamorskie Republiki Francuskiej - z Republiki Francuskiej,
- Górę Athos - z Republiki Greckiej,
- Wyspy Alandzkie - z Republiki Finlandii,
- Wyspy Normandzkie - ze Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej,
-
Gibraltar traktuje się jako wyłączony z terytorium Unii Europejskiej.
Jak widać rozliczając import i eksport na gruncie podatku VAT, w odpowiedniej klasyfikacji transakcji, kluczowe znaczenie będzie miało miejsce świadczenia usługi lub dostawy towar, siedziba nabywcy i dostawcy, a także sposób oraz forma dostawy.
Polecamy:
