Wspomniana w tytule procedura VAT IOSS związana jest z pakietem e-commerce stanowiącym szeroką zmianę zasad opodatkowania handlu elektronicznego w zakresie podatku od towarów i usług. VAT IOSS jako jeden z elementów tego pakietu dotyczy problematyki importu towarów. Przyjrzymy się zatem bliżej regulacjom w tym zakresie, które obowiązują od 1 lipca 2021 roku.
Sprzedaż na odległość towarów importowanych
Procedura VAT IOSS odnosi się do sprzedaży na odległość towarów importowanych. Dlatego też w pierwszej kolejności należy przeanalizować to pojęcie.
Definicja wskazuje, że sprzedaż na odległość towarów importowanych (SOTI) to dostawa towarów, które są wysyłane lub transportowane przez dostawcę lub na jego rzecz, w tym wtedy, gdy dostawca uczestniczy pośrednio w wysyłce lub transporcie towarów, z terytorium państwa trzeciego do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego, pod warunkiem że spełnione są łącznie następujące warunki:
- dostawa jest dokonywana do podatnika lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem, której wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie podlega VAT, lub do innej osoby niebędącej podatnikiem (do konsumenta B2C);
- dostarczone towary nie są nowymi środkami transportu ani towarami, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego.
Sprzedaż na odległość towarów importowanych dotyczy zatem typowych przypadków handlu internetowego, w którego ramach sprzedawca nabywa towar w kraju trzecim (np. w Chinach) i następnie dokonuje sprzedaży na rzecz podmiotu z UE.
Z uwagi na fakt, że mamy do czynienia z dostawą towarów, a podatek VAT ma charakter terytorialny, to konieczne staje się ustalenie miejsca dostawy, które wyznaczać również będzie kraj opodatkowania.
W przypadku SOTI miejscem dostawy jest kraj zakończenia wysyłki lub transportu, a zatem będzie to miejsce przeznaczenia towarów (a nie kraj rozpoczęcia wysyłki towarów). Zasada ta ma zastosowanie w dwóch następujących przypadkach:
- jeżeli towary są importowane na terytorium innego państwa członkowskiego UE niż to, w którym kończy się wysyłka lub transport towarów (gdy państwo importu nie jest państwem przeznaczenia towarów);
- jeżeli towary są importowane na terytorium państwa członkowskiego, w którym kończy się wysyłka lub transport towarów, pod warunkiem, że podatek VAT należny z tytułu SOTI ma zostać zadeklarowany w procedurze IOSS (kraj importu jest równocześnie państwem przeznaczenia towarów).
Jeżeli żadna z dwóch ww. sytuacji nie będzie miała miejsca, to do opodatkowania zastosowanie znajdzie zasada ogólna wyrażona w art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT wskazująca, że miejscem dostawy jest kraj rozpoczęcia transportu lub wysyłki. Jeżeli miejscem rozpoczęcia wysyłki będzie kraj trzeci (np. Chiny), to dostawa taka nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT w UE.
Procedura VAT IOSS stosowana do sprzedaży na odległość towarów importowanych
Procedura VAT IOSS stanowi uproszczenie w zakresie sprzedaży towarów importowanych. Aby skorzystać z tej opcji, podatnik musi dokonać rejestracji do odpowiedniego systemu.
Jeśli przedsiębiorca jest zarejestrowany do procedury importu w systemie IOSS, import towarów nabytych w ramach SOTI jest zwolniony z podatku w każdym państwie członkowskim UE, jeśli wartość rzeczywista towaru na przesyłkę nie przekracza 150 euro.
Powyższe zwolnienie jest stosowane pod warunkiem podania w zgłoszeniu celnym wygenerowanego numeru IOSS.
Jeśli natomiast przedsiębiorca nie zdecyduje się na rejestrację do systemu IOSS, to import towaru będzie podlegał opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Dodatkowo w tym miejscu warto dodać, że zniesiono istniejące w ustawie VAT zwolnienie dla importu towarów w tzw. małych przesyłkach o wartości do 22 euro. Uchylenie tego zwolnienia obejmuje wszystkie państwa członkowskie.
Możliwość stosowania procedury VAT IOSS zastrzeżona jest zatem dla towarów:
- importowanych z państw trzecich lub terytoriów trzecich,
- których wartość w przesyłce nie przekracza 150 euro,
- niepodlegających podatkom akcyzowym.
Dodatkowo wskażmy, że procedura VAT IOSS ma charakter fakultatywny i nie ma zastosowania do sprzedaży na rzecz innego przedsiębiorcy. Ponadto rejestracja do procedury VAT IOSS obliguje podatnika do rozliczania wszystkich transakcji SOTI w ramach tej procedury.
Podatek VAT od importu i sprzedaży w przypadku VAT IOSS
W przypadku opodatkowanej czynności, jaką jest import towarów, podatnikiem jest importer, którym często okazuje się sam kupujący. Zasada ta zostaje utrzymana w przypadkach sprzedaży na odległość towarów importowanych z pominięciem VAT IOSS.
Jeżeli natomiast sprzedawca będzie zarejestrowany w procedurze VAT IOSS, to nabywca nie będzie musiał płacić podatku VAT z tytuł importu.
Procedura VAT IOSS stanowi również ułatwienie dla sprzedawców, którzy nie muszą rejestrować się w kraju opodatkowania SOTI (czyli w każdym kraju zakończenia wysyłki). Składanie deklaracji oraz zapłata podatku należnego VAT odbywać się będzie w formie elektronicznej, na zasadach zbliżonych do znanej wszystkim procedury MOSS. Podkreślmy, że w ramach procedury VAT IOSS import jest zwolniony od VAT, ale sama odpłatna dostawa towarów podlega opodatkowaniu.
Przykład 1.
Podatnik z Polski sprzedaje towary o wartości do 150 euro konsumentom z Niemiec. Towar jest transportowany bezpośrednio z Chin do Niemiec. Jeżeli podatnik z Polski zarejestruje się do procedury VAT IOSS, to podatek należny z tego tytułu będzie opłacać w Polsce, natomiast import towaru dla konsumenta z Niemiec będzie zwolniony od podatku.
Przechodząc do podsumowania, możemy zatem wskazać, że procedura VAT IOSS jest szczególnym rozwiązaniem przewidzianym dla przedsiębiorców działających w branży e-commerce i dokonujących sprzedaży na odległość importowanych towarów.
