Przedmiotem naszej analizy będzie zagadnienie stosowania mechanizmu podzielonej płatności do faktur zaliczkowych. Zastanowimy się, w jakich przypadkach podatnik powinien umieścić stosowane oznaczenie MPP na fakturach zaliczkowych oraz czy w każdym przypadku jest to niezbędne.
Zapłata zaliczki w mechanizmie podzielonej płatności
Sam mechanizm podzielonej płatności polega na tym, że:
- zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;
- zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.
Z nielicznymi wyjątkami przewidzianymi w ustawie w momencie otrzymania zaliczki pojawia się po stronie podatnika obowiązek podatkowy.
Tymczasem, jak stanowi art. 108a ust. 1a ustawy VAT, przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności.
Ponadto podatnik obowiązany do wystawienia faktury z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności” jest zobligowany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.
Jak podaje art. 108a ust. 1c ustawy VAT, powyższe przepisy stosuje się odpowiednio do płatności, o których mowa w art. 19a ust. 8. W takim przypadku w komunikacie przelewu wpisuje się wyraz „zaliczka”.
Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy faktura powinna zawierać, w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy – wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”.
W tym miejscu warto, aby odróżnić przypadek wystawienia faktury zaliczkowej od faktury pro forma.
Oznaczenie MPP na fakturach zaliczkowych
Zgodnie z art. 106f ust. 3 ustawy VAT, jeżeli faktura zaliczkowa nie obejmuje całej zapłaty, w fakturze wystawianej po wydaniu towaru, sumę wartości towarów pomniejsza się o wartość otrzymanych części zapłaty, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących otrzymanie części zapłaty.
To oznacza, że tzw. faktura końcowa zawiera numery faktur zaliczkowych.
Do faktur zaliczkowych w zakresie stosowania oznaczeń MPP zastosowanie znajdują analogiczne normy jak w przypadku standardowych faktur.
W rezultacie w przypadku płatności zaliczek – o tym, czy powstaje obowiązek zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności, decydują zasady ogólne, a więc wartość brutto faktury oraz przedmiot transakcji (dostawa towarów lub usług z załącznika nr 15 do ustawy).
Zatem obowiązek wystawiania faktur z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności” będzie istnieć, jeżeli łącznie spełnione będą trzy warunki, tj. faktura:
- będzie wystawiana na kwotę należności ogółem (kwotę brutto) przekraczającą 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej;
- będzie dokumentować dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy;
- czynności będą dokonywane na rzecz podatnika.
Powyższe wskazuje, że przy fakturach zaliczkowych wyznacznikiem stosowania lub nie mechanizmu podzielonej płatności jest wartość wystawionej faktury.
Jeżeli zatem faktura zaliczkowa dokumentuje wpłatę na poczet towaru występującego w załączniku nr 15 do ustawy i jednocześnie obejmuje kwotę niższą niż 15 000 zł brutto, to nie należy oznaczać jej wyrazami „mechanizm podzielonej płatności”.
Podkreślenia wymaga także, że istotne znaczenie ma w opisywanej sprawie wartość brutto wykazana na fakturze, a nie wartość wynikająca z zawartej z kontrahentem umowy, tj. bez znaczenia w przedmiotowej sprawie pozostaje kwota, na jaką zostają zawarte poszczególne umowy z kontrahentami. Wyżej wymienione przepisy jednoznacznie odnoszą się do wartości faktury, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę wyższą niż 15 000 zł brutto, a nie do kwoty zawartej w umowie między kontrahentami.
To oznacza, że bez znaczenia jest łączna kwota, na jaką została zawarta umowa z kontrahentem, czy też całkowita wartość towaru wynikająca z umowy.
W konsekwencji, nawet jeżeli wartość transakcji przekracza kwotę 15 000 zł brutto, jednakże sama zaliczka dokumentuje niższą kwotę, to podatnik nie ma obowiązku oznaczania faktur zaliczkowych wyrazami „mechanizm podzielonej płatności”.
Takie samo stanowisko zaprezentował Dyrektor KIS w interpretacji z 21 stycznia 2021 roku (nr 0112-KDIL1-2.4012.607.2020.1.DS), gdzie podano, że przy fakturach zaliczkowych wyznacznikiem stosowania lub nie mechanizmu podzielonej płatności jest również wartość wystawionej faktury.
Zatem, jeżeli cała wartość umowy przekracza 15 000,00 zł, natomiast faktury zaliczkowe dotyczące dokonywanych przedpłat oraz faktura końcowa są wystawione na kwoty nieprzekraczające 15 000,00 zł, to na żadnej z nich podatnik nie ma obowiązku umieszczania oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”.
Oznaczenie „mechanizm podzielonej płatności” dotyczy wyłącznie transakcji objętej obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności, zarówno po stronie sprzedaży, jak i zakupu. W ewidencji oznaczenie „MPP” powinno zostać wpisane w przypadku wystąpienia transakcji objętych obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności.
Natomiast gdy faktury zaliczkowe dotyczące dokonanych przedpłat oraz faktura końcowa są wystawione na kwoty nieprzekraczające 15 000,00 zł, to podatnik nie jest zobowiązany do stosowania mechanizmu podzielonej płatności.
Przechodząc do podsumowania, należy wskazać, że w przypadku problemów z oznaczeniem „MPP” faktur zaliczkowych podatnicy powinni kierować się zasadami podstawowymi, co oznacza, że badaniu podlegać będzie, czy faktura zaliczkowa dokumentuje kwotę przekraczającą 15 000 zł brutto. Jeżeli nie, to nie pojawia się konieczność wymuszająca oznaczenie MPP na fakturach zaliczkowych.
Polecamy:
