Ulga mieszkaniowa w podatku PIT – przedłużony termin

Ulga mieszkaniowa w PIT łączy się ze zwolnieniem z opodatkowania dochodu z opłatnego zbycia nieruchomości, przy założeniu, że dochód ten zostanie przeznaczony przez podatnika na własne cele mieszkaniowe. W związku z trwająca epidemią Covid-19 przedłużono do 31 grudnia 2021 r. termin na wydatkowanie na własne cele mieszkaniowe uzyskanego w 2018 r. przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

Od 1 stycznia 2009 r. w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązuje instytucja ulgi mieszkaniowej. Zasada podatkowa jest taka, że przy sprzedaży nieruchomości obowiązkiem zbywającego jest odprowadzić od przychodu 19% podatku na rzecz właściwego urzędu skarbowego.

Dotychczasowe regulacje do 1 stycznia 2019 r.

Do 1 stycznia 2019 r. wolne od podatku dochodowego były dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Regulacje po dniu 1 stycznia 2019 r.

Art. 21 ust. 1 pkt 131 który regulował tzw. ulgę podatkową został zmieniony przez art. 1 pkt 5 lit. a tiret drugie ustawy z dnia 23 października 2018 r. (Dz.U.2018.2159) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2019 r. Zmiana dotyczyła okresu związanego z wydatkowaniem przychodów, który został wydłużony z 2 lat do 3 lat.

Przykład: Jeśli podatnik sprzedał nieruchomość w 2019 r. ma 3 lata, na skorzystanie z ulgi mieszkaniowej w przeciwnym razie, zobowiązany będzie do zapłaty podatku zgodnie z zasadami ogólnymi.

Głos obywateli jako sygnał do zmian wykonawczych

Minister Finansów, Funduszy i Polityki w wyniku głosów obywateli zgłaszanych za pomocą aplikacji służącej do zbierania pomysłów i opinii, które mają usprawnić polski system podatkowy, tak aby stał się bardziej efektywny i lepiej odpowiadał na potrzeby obywateli. 

W wyniku sugestii poczynionych przez podatników, minister przedłużył do 31 grudnia 2021 r. termin na wydatkowanie na własne cele mieszkaniowe uzyskanego w 2018 r. przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

Zatem dzięki przedłużeniu w/w terminu podatnik, który sprzedał nieruchomość w 2018r. uzyskując w ten sposób przychód, może do końca 2021 r. skorzystać z ulgi mieszkaniowej. Jeśli nie doszłoby do przedłużenia terminu ustawowego, termin te upłynąłby bezskutecznie z końcem 2020 r.

Zasady skorzystania z ulgi mieszkaniowej

1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Co więcej za wydatki poniesione na spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, na cele mieszkaniowe uznaje się za podstawę do zastosowania ulgi podatkowej.

Ponadto za wydatki poczynione na cele mieszkaniowe, uznaje się wartość otrzymanego w ramach odpłatnego zbycia w drodze zamiany znajdującego się w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej:

1. budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, lub

2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, lub udziału w tych prawach, lub

3. gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, lub

4. gruntu, udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z budynkiem lub lokalem wymienionym w lit. a.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. prawodawca rozszerzył warunki korzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej o wymóg nabycia preferowanego prawa majątkowego w terminie tożsamym z przyjętym dla poniesienia wydatków.

Należy zauważyć, że uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy zwolnienie od podatku dochodowego w zamierzeniach ustawodawcy realizować ma cel, jakim jest zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych podatnika. 

Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, zgodnie z przyjętym już poglądem zarówno w orzecznictwie sądowym jak i na poziomie urzędów skarbowych, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”. Oznacza to nic innego, jak to że po nabyciu nieruchomości podatnik powinien mieszkać w nabytym lokalu mieszkalnym, żeby nastąpiła realizacja celu mieszkaniowego.

Dokumentacja do uwzględnienia ulgi

Procedura udokumentowania wydatków dających prawo do korzystania z ulgi mieszkaniowej nie została ściśle określona. Niemniej podatnik, który skorzystał z ulgi mieszkaniowej powinien liczyć się z koniecznością wykazania faktu wydatkowania środków ze sprzedaży nieruchomości na cele mieszkaniowe, chodzi tutaj o faktury lub inne dokumenty księgowe.

Podatnik powinien pamiętać, że ulgę mieszkaniową rozlicza się w rocznej deklaracji podatkowej PIT-39, po zakończeniu roku podatkowego, w którym podatnik uzyskał przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości. W przypadku niespełnienia warunków uprawniających do skorzystania ze zwolnienia, podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania i zapłaty podatku wraz z naliczonymi odsetkami za zwłokę.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r.  o podatku dochodowym od osób fizycznych - t.j. z dnia 21 sierpnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r., poz. 1426).
2. Rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie przedłużenia terminu na wydatkowanie na własne cele mieszkaniowe przychodu uzyskanego w 2018 r. z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego, Dz.U.2020.2368.

Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.

Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.