Wprowadzony mechanizm podzielonej płatności, zwany także split payment, spowodował konieczność dokonywania przelewu za towary lub usługi z podziałem na konto przedsiębiorcy w kwocie netto i na konto VAT w kwocie podatku VAT. O ile w przypadku dysponowania pieniędzmi z rachunku rozliczeniowego przedsiębiorcy nie ma problemu, to pojawia się pytanie, jak odzyskać środki zgromadzone na rachunku VAT. Wyjaśniamy w artykule.
Na czym polega podzielona płatność split payment?
W modelu podzielonej płatności nabywca dokonuje zapłaty za fakturę jednym przelewem, ale kwota trafia na dwa rachunki bankowe sprzedawcy – rozliczeniowy i specjalny rachunek VAT. Obowiązkowy split payment występuje, gdy łącznie zostaną spełnione trzy warunki:
co najmniej jedna pozycja z faktury została wymieniona w załączniku nr 15 ustawy o VAT (dotyczy m.in. dostawy towarów i świadczenia usług, do których przed 1 listopada 2019 roku miało zastosowanie odwrotne obciążenie);
wartość brutto sprzedaży wynosi co najmniej 15 000 zł;
sprzedaż dokonywana jest między podatnikami – B2B (niezależnie, czy nabywcą jest podatnik VAT czynny, czy zwolniony).
Niektórzy przedsiębiorcy – ze względu na specyfikę swojej działalności – w składanym JPK_V7 wykazują nadwyżkę podatku naliczonego (od zakupu) nad należnym (od sprzedaży). Ponadto wprowadzenie mechanizmu podzielonej płatności spowodowało, że na rachunkach VAT przedsiębiorcy posiadają „zamrożone” środki pieniężne. Wówczas podatnik ma dwie możliwości odzyskania środków zgromadzonych na rachunku VAT: rozdysponować zgromadzone pieniądze na ściśle określone ustawą cele lub zawnioskować o ich zwrot.
Jakie zobowiązania można opłacić środkami z konta VAT?
Podatnik z konta VAT może opłacać:
podatek VAT należny do urzędu skarbowego, wynikający ze złożonych JPK_V7 (w tym również podatek VAT z tytułu importu towarów);
składki z tytułu ubezpieczenia społecznego – ZUS;
CIT oraz PIT wynikający z zeznań rocznych oraz zaliczek;
podatek akcyzowy oraz przedpłaty podatku akcyzowego;
należności celne;
dodatkowe zobowiązania podatkowe;
podatek VAT należny dotyczący WNT paliw silnikowych;
odsetki za zwłokę w zobowiązaniach podatkowych;
zwrot kwoty VAT z tytułu korekty faktury przy użyciu komunikatu przelewu.
Ponadto możliwa jest zapłata bieżących faktur środkami pochodzącymi z rachunku VAT, ale wyłącznie do wysokości podatku VAT z faktury zakupu.
Przykład 1.
Pan Kamil posiada 5000 zł zgromadzonych na rachunku VAT. Czy tymi środkami przedsiębiorca może opłacić składki ZUS za bieżący miesiąc?
Tak, nie ma przeciwwskazań, aby opłacić składki ZUS środkami z konta VAT.
Pani Agata ma do zapłacenia fakturę kosztową na kwotę 1230 zł brutto (netto 1000 zł, VAT 230 zł), jednak na koncie VAT posiada 100 zł. Czy może opłacić zobowiązanie środkami z konta VAT?
Tak, jednakże zapłata zobowiązania wobec dostawcy z konta VAT może odbyć się w kwocie, jaką podatnik zgromadził na koncie. Oznacza to, że przedsiębiorca może zapłacić zobowiązanie w kwocie posiadanych środków na koncie VAT, w tym przypadku 100 zł, a resztę, czyli 123 zł (230 – 100) dopłacić z konta rozliczeniowego.
Jak odzyskać środki zgromadzone na rachunku VAT?
W sytuacji gdy na rachunku VAT podatnika skumulowała się pewna kwota środków, ma on prawo wystąpić z pisemnym wnioskiem o dokonanie przelewu środków zgromadzonych na rachunku VAT na jego rachunek bankowy prowadzony dla celów działalności gospodarczej.
„1. Na wniosek podatnika naczelnik urzędu skarbowego wydaje, w drodze postanowienia, zgodę na przekazanie środków zgromadzonych na wskazanym przez podatnika rachunku VAT na wskazany przez niego rachunek bankowy albo rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony ten rachunek VAT. (...)
2. Podatnik we wniosku określa wysokość środków zgromadzonych na rachunku VAT, jaka ma zostać przekazana.
3. Naczelnik urzędu skarbowego wydaje postanowienie w terminie 60 dni od dnia otrzymania wniosku. W postanowieniu naczelnik urzędu skarbowego określa wysokość środków, jaka ma zostać przekazana.
4. Naczelnik urzędu skarbowego przekazuje, przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej, informację o postanowieniu, o którym mowa w ust. 1, bankowi albo spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, które prowadzą rachunek VAT wskazany we wniosku. Informacja zawiera dane niezbędne do realizacji postanowienia, w tym:
1) numer rachunku VAT, o którym mowa w ust. 1;
2) numer rachunku bankowego albo rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, o których mowa w ust. 1;
3) wysokość środków, o których mowa w ust. 3”.
Oznacza to, że przelew może być dokonany wyłącznie na wniosek podatnika, w którym należy określić kwotę zwrotu. Warto dodać, że w ustawie nie wskazano terminu, w jakim można złożyć wniosek. Przyjmuje się zatem, że podatnik może w dowolnym momencie „uwolnić” środki tam zgromadzone, składając wniosek w tej sprawie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Po otrzymaniu wniosku, w drodze postanowienia do 60 dni, naczelnik wyraża zgodę na inne przeznaczenie środków i wskazuje ich ostateczną wysokość. Informacja o postanowieniu przekazywana jest bankowi lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, które prowadzą rachunek VAT wskazany we wniosku.
Czy urząd może odmówić zwrotu środków?
Decyzja naczelnika urzędu skarbowego w sprawie przekazania środków zgromadzonych na koncie VAT na konto z nim powiązane może być odmowna, w przypadku gdy:
1. zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu tego podatku lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję, lub
2. w trakcie prowadzonego wobec podatnika postępowania podatkowego w zakresie podatku zachodzi uzasadniona obawa określenia zaległości podatkowej w podatku lub ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w podatku, lub
3. weryfikacja zasadności złożonego przez podatnika wniosku wskazuje, że zachodzi uzasadniona obawa wystąpienia zaległości podatkowej w podatku.
Wystawienie faktury z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności” w systemie wFirma.pl
Aby wystawić fakturę VAT w mechanizmie podzielonej płatności, należy wejść w zakładkę PRZYCHODY » SPRZEDAŻ » WYSTAW » FAKTURĘ, gdzie po uzupełnieniu wymaganych danych trzeba wpisać kwotę transakcji, właściwą stawkę VAT oraz nadać kod GTU, gdy przedmiot sprzedaży został objęty obowiązkowym oznaczeniem.
Następnie należy przejść do podzakładki KSIĘGOWE i w polu SCHEMAT KSIĘGOWY wybrać opcję PODZIELONA PŁATNOŚĆ lub USŁUGI BUDOWLANE – PRZYPADEK SZCZEGÓLNY, w zależności od tego, co jest przedmiotem transakcji.
Zastosowanie takiego schematu księgowego – i gdy wartość transakcji przekracza 15 000 zł brutto – spowoduje automatyczne pojawienie się na wydruku faktury adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” pod tabelą.