Samochód w firmie staje się coraz bardziej popularnym środkiem komunikacji. Przedsiębiorcy niejednokrotnie stają przed dylematem: czy zakupić do firmy samochód osobowy, czy ciężarowy. Sprawdź, w jaki sposób następuje odliczenie VAT!
Samochód ciężarowy a pełne odliczenie VAT
Przedsiębiorcy wykorzystujący pojazdy w prowadzeniu działalności gospodarczej mogą mieć wątpliwości związane z tym, czy od ich zakupu oraz eksploatacji odliczać podatek VAT i w jaki sposób to zrobić. Wszystko zależy od rodzaju posiadanego pojazdu. Zgodnie z nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług, która obowiązuje od pełne odliczenie VAT, bez konieczności udowadniania, że pojazd jest wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej, przysługuje w odniesieniu do pojazdów:
o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony,
konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie,
samochodowych innych niż osobowe, które mają jeden rząd siedzeń, oddzielony od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą (potrzebne dodatkowo badania techniczne i adnotacja w dowodzie rejestracyjnym):
klasyfikowany na podstawie przepisów o ruchu drogowym jako wielozadaniowy, van lub
z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków,
samochodowych innych niż samochodyosobowe, posiadające kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu (potrzebne dodatkowo badania techniczne i adnotacja w dowodzie rejestracyjnym).
Ponadto pełne odliczenie VAT przysługuje w odniesieniu do tzw. pojazdów specjalnych, takich jak:
- agregat elektryczny/spawalniczy,
- pojazd do prac wiertniczych,
- koparka, koparko-spycharka,
- ładowarka,
- podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych,
- żuraw samochodowy
- jeżeli z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym wynika, że dany pojazd jest pojazdem specjalnym.
Na mocy rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie pojazdów samochodowych uznawanych za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika zostały wprowadzone dwa rodzaje pojazdów samochodowych będące pojazdami specjalnymi, które po spełnieniu określonych wymogów mogą być uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalność gospodarczej. Są nimi:
- jeżeli mają jeden rząd siedzeń albo ich dopuszczalna masa całkowita jest większa niż 3 tony. W przypadku samochodu pogrzebowego powinny zostać spełnione dodatkowe warunki stawiane przez § 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie wydawania pozwoleń i zaświadczeń na przewóz zwłok i szczątków ludzkich, czyli
Natomiast w odniesieniu do bankowozów muszą spełniać dodatkowe wymogi określone w załączniku nr 3 albo załączniku nr 4 do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 września 2010 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne (muszą posiadać m.in. system klimatyzacji w wentylacji wnętrza). |
Motorower a VAT
Zgodnie z przepisami ustawy o VAT motorower nie jest pojazdem samochodowym. Dlatego też przy jego nabyciu przysługuje prawo do pełnego odliczenia VAT, czyli bez ograniczeń przewidzianych dla pojazdów samochodowych. Za motorower uznaje się pojazd dwu- lub trójkołowy, zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.
Samochód w firmie a częściowe odliczenie VAT
W sytuacji, gdy przedsiębiorca korzysta z samochodu osobowego w działalności, a także prywatnie (choćby nawet istniała tylko potencjalna możliwość użytku prywatnego), przysługuje mu 50% odliczenia VAT od zakupu pojazdu oraz wydatków eksploatacyjnych. Pozostała nieodliczona część powiększy wartość netto wydatków.
Ewidencja przebiegu pojazdów do celów VAT - kiedy jest konieczna i co powinna zawierać?
Na mocy znowelizowanych przepisów, które obowiązują od 1 kwietnia 2014 roku, przedsiębiorcy mogą w niektórych przypadkach odliczyć VAT w pełnej wysokości od zakupu samochodów osobowych, a także wydatków eksploatacyjnych takich jak np. paliwo, myjnia czy części zamienne.
Dotyczy to przedsiębiorców, którzy wykorzystują samochody osobowe wyłącznie do celów związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą. Tym samym są zobowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu dla celów VAT, aby udowodnić, że pojazd będzie wykorzystywany wyłącznie do celów firmowych. Dodatkowo należy w tym zakresie:
zgłosić pojazd do urzędu skarbowego na formularzu VAT-26 oraz
ustalić regulamin zasad używania pojazdu w firmie.
Trzeba zwrócić uwagę, że w takiej sytuacji należałoby wykluczyć nawet potencjalną możliwość wykorzystania pojazdu do celów prywatnych przedsiębiorcy. Wszystkie te wymagania mają doprowadzić do udowodnienia, że samochód nie jest wykorzystywany w innych celach niż prowadzona działalność gospodarcza. Zgodnie z przepisami ustawy o VAT kilometrówka powinna zawierać takie elementy jak:
numer rejestracyjny pojazdu,
data rozpoczęcia oraz zakończenia prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu,
stan licznika dla dnia, kiedy zostało rozpoczęte i zakończone prowadzenie ewidencji oraz na koniec okresów rozliczeniowych,
wykaz wszystkich przypadków wykorzystania pojazdu przez danego użytkownika. Taki wykaz powinien zawierać:
numer wpisu,
cel oraz datę użytkowania pojazdu,
informację odnośnie przebytej trasy: skąd-dokąd,
przebyte kilometry,
imię i nazwisko kierowcy oraz jego podpis.
liczbę przejechanych kilometrów na koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji.
Leasing samochodów
Przedsiębiorcy mają również możliwość rozliczania kosztów związanych leasingiem samochodu. Rozróżniamy dwa rodzaje leasingu: operacyjny i finansowy (kapitałowy). Różnice w rozliczeniu wydatków obrazuje poniższa tabela:
LEASING OPERACYJNY | LEASING FINANSOWY |
kosztem może być cała rata leasingowa | kosztem może być jedynie część odsetkowa raty leasingowej |
amortyzacji dokonuje finansujący (firma leasingowa) | amortyzacji dokonuje korzystający (w odniesieniu do samochodów osobowych należy pamiętać o limicie przy samochodach o wartości przekraczającej 20 000 euro) |
koszty eksploatacyjne zaliczane są do kosztów uzyskania przychodu | koszty eksploatacyjne zaliczane są do kosztów uzyskania przychodu |
pojazd oznaczony jest jako niefirmowy | pojazd oznaczony jest jako firmowy |
Do końca marca 2014 roku obowiązywał limit odliczenia VAT w odniesieniu do leasingu samochodów. Obecnie odliczenie VAT od samochodów osobowych możliwe jest w dwóch wariantach:
Jeżeli leasingowany pojazd jest wykorzystywany do celów służbowych oraz prywatnych - przedsiębiorca może odliczyć 50% VAT od rat leasingowych.
Jeżeli leasingowany pojazd jest wykorzystywany wyłącznie w prowadzonej działalności gospodarczej - będzie przysługiwało pełne odliczenie VAT (pod warunkiem, że zgłoszono go na VAT-26, będzie prowadzona kilometrówka do VAT oraz zostanie ustalony regulamin użytkowania pojazdu).
Kradzież samochodu firmowego
W przypadku kradzieży samochodu, zaliczonego do środków trwałych firmy, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się jedynie do miesiąca, w którym ona nastąpiła. Niezamortyzowana wartość będzie mogła zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodu, jeśli zostaną spełnione łącznie dwa warunki:
samochód posiadał autocasco oraz
strata została udokumentowana (przykładowo na podstawie protokołu policyjnego).
Należy zwrócić uwagę na fakt, że strata musi być zdarzeniem losowym, niepowstałym z winy podatnika (np. w wyniku niedbalstwa czy zaniedbania).
Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych kradzież firmowego samochodu nie powoduje konieczności dokonywania korekty VAT wcześniej odliczonego od zakupu pojazdu. Przykładem takiego stanowiska jest interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (ITPP1/443-361/13/KM):
"ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje metodę bieżącego odliczenia podatku naliczonego. Fakt późniejszego wystąpienia zdarzenia losowego, jakim jest kradzież (...) nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem tego towaru. (...)
Konsekwencją powyższego jest brak obowiązku dokonywania korekty podatku naliczonego odliczonego przy nabyciu (...) środków trwałych, następnie skradzionych lub zniszczonych”.
