Problemy finansowe mogą zdarzyć się każdemu, zaś przedsiębiorcom zatrudniającym pracowników tym bardziej. Czas ogólnoświatowej pandemii i był on dla wielu przedsiębiorstw bardzo trudny. Pomimo zastosowania tarcz kryzysowych, nie wszyscy przedsiębiorcy wychodzą z kryzysu obronną ręką. To sprawia, że ich długi rosną, zaś wierzyciele domagają się spłaty zobowiązań za wszelką cenę. W tej perspektywie, wierzytelności pozostające do ściągnięcia na rzecz organów publicznych, a szczególności należności publicznoprawne, mogą zostać zabezpieczone na majątku pracodawcy w celu ich wyegzekwowania, nawet jeszcze przed terminem płatności.
Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.
Podatnikiem z kolei jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. W kontekście omawianej problematyki, pracodawcy jako podatnicy odpowiednich zobowiązań, odpowiadają za realizację zobowiązań podatkowych.
Podstawowym celem tego zabezpieczenia jest ochrona przyszłych interesów wierzyciela. Postępowanie zabezpieczające nie prowadzi do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, stwarza jedynie pewne gwarancje, że w przyszłości dojdzie do jego wyegzekwowania.
Trwałe niepłacenie zobowiązań publicznoprawnych ma miejsce wówczas, gdy podatnik nie płaci obciążających go zobowiązań przez dłuższy czas i dotyczy to jego wszystkich zobowiązań, a nie tylko jednego zobowiązania. Uzasadniona obawa niezapłacenia podatku przez podatnika występuje w sytuacji, gdy podatnik od co najmniej kilku miesięcy nie płaci bezspornych zobowiązań publicznoprawnych i nic nie wskazuje na to, że ta sytuacja ulegnie zmianie, przy czym trwałość niepłacenia podatków organ podatkowy musi wykazać i uzasadnić.
Jeśli zatem pracodawca zalega z płatnościami wynagrodzeń, opłat za dostawę towaru czy usług, a nade wszystko z daninami publicznymi, może dojść do zabezpieczenia majątku pracodawcy. Warto wskazać, że użyty zwrot „obawa, że zobowiązanie nie zostanie wykonane” oznacza, że chodzi o obawę dobrowolnego wykonania zobowiązania, a nie w wyniku egzekucji.
Dokonać zabezpieczenia można nie tylko w czasie wszczęcia postępowania wyjaśniającego, ale również można go dokonać w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej, przed wydaniem decyzji:
- ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego;
- określającej wysokość zobowiązania podatkowego;
- określającej wysokość zwrotu podatku.
Zabezpieczania majątku pracodawcy, który nie reguluje zobowiązań podatkowych, następuje w formie wydanej decyzji.
Formy zabezpieczenia wykonania zobowiązania podatkowego
Zabezpieczenie wykonania decyzji następuje przez przyjęcie przez organ podatkowy, na wniosek strony, który może być także pracodawcą zabezpieczenie wykonania zobowiązania wynikającego z tej decyzji wraz z odsetkami za zwłokę.
Zabezpieczenie wykonania decyzji nakładającej obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub wykonanie decyzji o zabezpieczeniu, następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji albo w formie dobrowolnej przez stronę zobowiązaną do wykonania zobowiązania.
Pracodawca chcąc dobrowolnie wykonać zabezpieczanie nie może oferować dowolnego zabezpieczenia np. sprzętu na którym pracują pracownicy, czy zaoferować wpłaty gotówkowej organowi, ale może skorzystać z katalogu jaki został wskazany w ustawie Ordynacja podatkowa.
Zabezpieczenie zatem może mieć formę:
- gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej;
- poręczenia banku;
- weksla z poręczeniem wekslowym banku;
- czeku potwierdzonego przez krajowy bank wystawcy czeku;
- zastawu rejestrowego na prawach z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski - według ich wartości nominalnej;
- uznania kwoty na rachunku depozytowym organu podatkowego;
- pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, do wyłącznego dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku lokaty terminowej.
Organ podatkowy powinien przyjąć wnioskowany przez stronę rodzaj zabezpieczenia, nawet w razie stwierdzenia uzasadnionej obawy niewykonania zobowiązania podatkowego. W razie niewykonania zobowiązania egzekucja będzie mogła być prowadzona w stosunku do podmiotów, które udzieliły gwarancji lub poręczenia, lub w stosunku do przedmiotów zabezpieczenia.
Powyższe wskazuje, że przedsiębiorca będący podatnikiem ma możliwość dobrowolnego reagowania w sporze z organami podatkowymi, jeśli będzie miał taką chęć i możliwości, przy czym przyszłość zakładu pracy, w perspektywie spełnienia w ogóle przesłanek do zabezpieczenia wydaje się skomplikowana i z pewnością należałoby oceniać ją ostrożnie. Sam zaś pracodawca winien podjąć wszelkie działania zmierzające do restrukturyzacji, która pozwoli ocalić miejsca pracy i całe przedsiębiorstwo, przed ewentualną upadłością.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, Dz.U.2021.1540 t.j.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
