Dobra atmosfera w pracy ma duże znaczenie zarówno dla pracodawcy, jak i pracowników. Odpowiednia atmosfera zwiększa wydajność pracowników. Ponadto pracownicy którzy dobrze czują się w swojej pracy, nie są chętni na jej zmianę. Pracodawcy widząc ten zależność uważają, iż warunki pracy wpływają na efektywność zatrudnionych i zwiększają ich obroty. Czy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT z wydatków na artykuły spożywcze dla pracowników?
Jakie jest prawo do odliczenia podatku VAT?
Zgodnie z art. 86 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług, dalej ustawa o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz, gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możność wykonania tego prawa, powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami.
Czym są bezpośrednie i pośrednie zakupu związane z działalnością gospodarczą?
Bezpośrednie zakupy związane z działalnością podatnika występują wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów, lub usług, będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi, wykonywanymi przez podatnika.
Pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy występuje wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu. Najczęściej do wydatków mających pośredni wpływ na wykonywanie czynności opodatkowanych, zalicza się koszty reprezentacji i reklamy, wydatki związane z udziałem w konferencjach, koszty doradztwa podatkowego.
Artykuły spożywcze dla pracowników a prawo odliczenia podatku naliczonego
W celu zobrazowania powyższego, posłużymy się przykładem.
Przykład 1.
Podatnik prowadzący prestiżową firmę consultingową, co poniedziałek kupuje swoim pracownikom owoce i warzywa. Pracodawca uważa, iż powyższy zakup ma duże znaczenie na poprawienie atmosfery w pracy. Ponadto biorąc pod uwagę, iż pracownicy wykonują pracę biurową, świeże warzywa i owoce dostarczają witamin. Czy w takiej sytuacji podatnik może odliczyć podatek naliczony, od faktur za artykuły spożywcze dla pracowników?
Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z przepisami ustawy możliwe jest odliczenie podatku od nabywanych towarów i usług, które są związane z prowadzoną przez podatnika opodatkowaną działalnością gospodarczą. W odniesieniu do przekazywanych owoców i warzyw pracownikom w czasie godzin pracy, tj. w sytuacji, gdy pracownik sam decyduje, czy i kiedy się nimi poczęstuje, brak jest argumentów przemawiających za odliczeniem podatku, gdyż nie wiąże się to z prowadzoną przez podatnika działalnością. Takim argumentem nie może być podana w przykładzie okoliczność, że podatnik podejmuje wszelkie możliwe starania, aby atmosfera w pracy była jak najlepsza oraz pracownicy zdrowo się odżywiali.
Należy podkreślić, iż konieczność zapewnienia owoców i warzyw przez pracodawcę dla pracowników, nie wynika z przepisów prawa, np. bhp, czy prawa pracy. Powyższe nie jest również niezbędne dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, bowiem pracownicy są zobowiązani świadczyć pracę niezależnie od poczęstunku, jaki serwuje im z własnej woli pracodawca. To do pracownika należy wybór produktu oraz ustalenie miejsca i czasu jego spożycia. Zatem wydawanie pracownikom wymienionych owoców i warzyw nie ma związku ze sprzedażą opodatkowaną podatnika. Tak więc zakupy przedmiotowych towarów nie mają związku z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.
W konsekwencji, skoro wydatki na nabycie owoców i warzyw, nie są związane ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, to tym samym nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki na zakup owoców i warzyw, spożywanych przez pracowników na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Powyższe od wielu lat potwierdzały liczne interpretacje organów podatkowych. Obecnie również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 20 kwietnia 2018 r. (sygn. SA/Wa 1861/17). Warunkiem odliczenia VAT jest wykazanie związku między nabytymi towarami, a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
