Zatrudniam pracownika, który chorował przez okres dłuższy niż 30 dni. Wrócił do pracy, jednak nie chce poddać się kontrolnym badaniom lekarskim. Czy odmowa poddania się kontrolnym badaniom lekarskim przez pracownika może być podstawą zwolnienia dyscyplinarnego?
Emilia, Nowy Tomyśl
Długa nieobecność pracownika spowodowana chorobą związana jest z koniecznością wysłania go na badania lekarskie. Badania takie mają za zadanie skontrolować, czy stan zdrowotny pracownika jest na tyle dobry, aby mógł on zostać dopuszczony do pracy. Zgodnie z art. 229 § 4 Kodeksu pracy (dalej jako kp) „pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskim”.
Skierowanie na badanie
Pracodawca może wysłać pracownika na badania wstępne, okresowe lub kontrolne. Pracownik nie może udać się do lekarza na badania bez skierowania, które powinno być wydane w dwóch egzemplarzach: jeden dokument trafia do lekarza, zaś drugi do osoby kierowanej na te badania. Sam pracodawca także powinien przechowywać kopię skierowania wraz z oświadczeniem w dokumentach osobowych dotyczących danego pracownika. Samo skierowanie nie ma terminu ważności, powinno być jednak wystawione wcześniej, tak aby pracownik miał czas na umówienie się na wizytę.
Badania kontrolne – czy zawsze?
Pracownik musi wykonać badania kontrolne w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni. Warto tutaj pamiętać, że przepisy jasno określają, że nieobecność ta musi wynikać z choroby. Nie ma więc konieczności wysyłania pracownicy na badania kontrolne np. po urlopie macierzyńskim, jeśli wcześniej nie przebywała ona na zwolnieniu lekarskim lub przebywała na nim krócej niż 30 dni.
Zbieg badań kontrolnych z okresowymi
Choć badania okresowe i kontrolne to dwa różne typy badań profilaktycznych, zdarzają się sytuacje, kiedy pracownikowi podczas dłuższej choroby upływa termin badań okresowych. Pojawia się wówczas pytanie, na jakie badania należy go skierować. Trzeba bowiem pamiętać, że badania kontrolne przeprowadza się, mimo iż pracownik może posiadać ważne badania okresowe. Biorąc pod uwagę odmienny cel i charakter takich badań, w tym przypadku zasadne będzie skierowanie pracownika – na podstawie jednego skierowania – zarówno na badania okresowe, jak i kontrolne.
Odmowa poddania się kontrolnym badaniom lekarskim – konsekwencje
Obowiązek skierowania na badania zarówno wstępne, jak i okresowe czy kontrolne leży po stronie pracodawcy. Odmowa poddania się kontrolnym badaniom lekarskim przez pracownika może stanowić ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, ponieważ przeprowadzenie kontrolnych badań lekarskich po okresie choroby dłuższym niż 30 dni nakazuje Kodeks pracy. W związku z tym z pracownikiem można rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z jego winy.
Zwolnienie z winy pracownika – dyscyplinarka
Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:
- ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
- popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
- zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie jednego miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Pracodawca podejmuje decyzję w sprawie rozwiązania umowy po zasięgnięciu opinii reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, którą zawiadamia o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy. Jeśli więc pracownik został skierowany przez pracodawcę na badania kontrolne, ale odmówił udania się na takie badania lub też nie dostarczył stosownego zaświadczenia, wówczas naraża się na zwolnienie dyscyplinarne. Wyrok Sądu Najwyższego z 2 marca 2011 roku, II PK 188/10, Lex nr 811843, potwierdza, że obowiązek poddania się kontrolnym badaniom lekarskim przez pracownika ma charakter trwały. Niepoddanie się badaniom, które zostały zlecone przez pracodawcę, może uzasadniać natychmiastowe rozwiązanie stosunku pracy w każdym czasie.
Rozwiązanie umowy o pracę w systemie wFirma.pl
Kiedy dojdzie do sytuacji w której pracodawca zdecyduje się na rozwiązanie stosunku pracy z winy pracownika, zobowiązany on będzie do złożenia wypowiedzenia pracownikowi. System wFirma.pl umożliwia automatyczne wygenerowanie wydruku wypowiedzenia umowy o pracę.
Po zaznaczeniu umowy pracownika, które pracodawca planuje zwolnić należy kliknąć DODAJ a następnie ZAKOŃCZENIE.
System wygeneruje okno w którym użytkownik wskazuje w jakim trybie dochodzi do rozwiązania umowy o pracę oraz powód. Następnie należy określić datę podpisania i zakończenia umowy.
Wygenerowane zakończenie można wydrukować w formie wypowiedzenia umowy o pracę.
System automatycznie generuje dokument w formacie PDF, który zostaje zapisany na dysku użytkownika.
Podsumowanie
W przypadku gdy pracownik odmawia poddania się badaniom kontrolnym, nie może rozpocząć pracy, a tym samym nie przysługuje mu już wynagrodzenie. Po długotrwałej chorobie pracownik wracający do pracy ma obowiązek wykonania badań w pierwszym dniu od zakończenia okresu zwolnienia, ale przed przystąpieniem do wykonywania swoich obowiązków. Niedopuszczalne jest kierowanie pracownika na badania kontrolne jeszcze w trakcie trwania jego zwolnienia lekarskiego. Pracownik, który odmówi przystąpienia do badań kontrolnych, może zostać zwolniony dyscyplinarnie.
