Przedsiębiorca rozpoczynający działalność gospodarczą już na starcie musi zdecydować, czy chce być czynnym podatnikiem VAT, czy spełnia warunki, aby skorzystać ze zwolnienia z VAT. Od jego wyboru zależy, czy konieczne będzie złożenie formularza VAT-R do urzędu skarbowego oraz w jakiej formie będą wystawiane faktury sprzedaży. Jednakże niekiedy zdarza się, że czynny podatnik VAT chce skorzystać ze zwolnienia z VAT w trakcie roku. Czy może powrócić na zwolnienie z VAT? Powyższą kwestię poruszamy w artykule!
Komu nie przysługuje zwolnienie z VAT?
W art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług został wymieniony katalog czynności, których wykonywanie nie pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z VAT. Takimi czynnościami są między innymi:
- dostawy towarów wymienione w załączniku nr 12 ww. ustawy,
- dostawy towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym (z pewnymi wyjątkami),
- dostawy budynków, budowli lub ich części,
- dostawy terenów budowlanych,
- dostawy nowych środków trwałych,
- świadczenie usług prawniczych,
- świadczenie usług w zakresie doradztwa,
- świadczenie usług jubilerskich.
Dodatkowo ze zwolnienia z VAT nie mogą skorzystać podatnicy, którzy nie posiadają siedziby działalności gospodarczej na terytorium Polski.
Zwolnienie z VAT – warunki powrotu w trakcie roku
Wśród przedsiębiorców chcących ponownie skorzystać ze zwolnienia z VAT pojawiało się wiele wątpliwości co do terminu, od którego mogliby dokonać powrotu do zwolnienia z VAT. W odpowiedzi na wątpliwości podatników Minister Finansów wydał interpretację ogólną z 24 kwietnia 2015 roku o nr PT1.8101.4.2015.LBE.72 w sprawie określenia terminu ponownego skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wobec podatników, którzy utracili prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnowali z tego zwolnienia w celu ustanowienia jednolitego prawa podatkowego dotyczącego okresu ponownego skorzystania ze zwolnienia.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów ukazane przez niego stanowisko dotyczące terminu powrotu do zwolnienia przez podatników, którzy utracili prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnowali z tego zwolnienia, zachowuje aktualność w art. 113 ust.11 ustawy o VAT, zgodnie z którym: Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.
Reasumując, podatnik może wrócić do zwolnienia z podatku VAT w trakcie roku podatkowego. Jednakże musi spełnić pewne warunki, takie jak:
- nie może dokonywać dostaw i usług opisanych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT,
- musi mieć siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju,
- wartość sprzedaży nie może przekroczyć łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł (zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT),
- musi minąć co najmniej rok od końca roku, w którym nastąpiła utrata zwolnienia lub rezygnacja z niego,
- podatnik musi być zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.
1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
2. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b)usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c)usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
3. odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Przykład 1.
Przedsiębiorca Jan w 2017 roku zrezygnował z prawa do zwolnienia z VAT i zarejestrował się jako czynny podatnik VAT poprzez złożenie druku VAT-R. W grudniu 2017 roku osiągnął wartość sprzedaży w kwocie 70 550 zł i rozszerzył działalność o świadczenie usług jubilerskich.
W 2018 roku postanowił wrócić na zwolnienie z VAT. Jednakże, mimo że nie przekroczył limitu wartości sprzedaży, nie będzie mógł tego zrobić, ponieważ rozszerzył działalność o usługi, które zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT wykluczają możliwość skorzystania ze zwolnienia z VAT.
Przykład 2.
Przedsiębiorca rozpoczynający w 2017 roku działalność gospodarczą zdecydował się na zostanie czynnym podatnikiem VAT. Podatnik w 2018 roku stwierdził, że zdecydowanie bardziej korzystne byłoby dla niego zwolnienie z VAT. Będzie mógł tego dokonać nie wcześniej niż z początkiem 2019 roku, gdyż musi minąć pełny rok, licząc od końca roku, w którym zrezygnował ze zwolnienia. Dodatkowo przedsiębiorca będzie musiał pamiętać, że aby móc powrócić na zwolnienie z VAT, nie może przekroczyć limitu sprzedaży – 200 tys. złotych w 2018 roku podatkowym.
Powrót na zwolnienie z VAT a korekta podatku naliczonego
Jeżeli w okresie, w którym przedsiębiorca nie korzystał ze zwolnienia z VAT, dokonał zakupów na rzecz działalności opodatkowanej, od których został odliczony podatek VAT, to w przypadku powrotu na zwolnienie z VAT będzie z tytułu zmiany ich przeznaczenia zobowiązany do korekty podatku VAT od niektórych wydatków.
| Wydatek | Wartość | Czy należy zrobić korektę kwoty odliczonego podatku? |
| środek trwały i wartość niematerialna i prawna | powyżej | Tak. Należy ją dokonać etapami, po 1/5 (lub 1/10 - dotyczy nieruchomości lub praw wieczystego użytkowania gruntu) w deklaracji VAT składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku (styczeń/I kwartał) następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty. |
| wyposażenie, środek trwały i wartość niematerialna i prawna | poniżej | Nie. Jeśli minęło 12 miesięcy od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano składniki majątku do użytkowania. Tak, jeśli nie minęło 12 miesięcy od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano składniki majątku do użytkowania. Wówczas korekty należy dokonać (jednorazowo) po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania. |
| towary, materiały i surowce do produkcji | nieokreślona | Tak. Należy ją dokonać (jednorazowo) w okresie rozliczeniowym w którym nastąpiła zmiana przeznaczenia towarów, które są na stanie w dzień rezygnacji z rozliczania VAT. Aby prawidłowo ustalić kwotę korekty, zalecane, lecz nie wymagane, jest sporządzenie spisu z natury (remanentu). |
Przykład 3.
Przedsiębiorca w styczniu 2017 roku zakupił zespół komputerowy do swojej działalności gospodarczej w kwocie 6000 zł netto. Od zakupu odliczył w całości VAT. W lutym 2018 roku postanowił wrócić na zwolnienie z VAT. Czy podatnik ma obowiązek skorygować podatek naliczony od zakupionego laptopa?
Nie ma takiego obowiązku, gdyż minęło 12 miesięcy od oddania majątku do użytkowania przez przedsiębiorcę, a wartość składnika majątku nie przekroczyła 15 000 zł.
Podatek dochodowy – czy powrót na zwolnienie z VAT ma na niego wpływ?
Powrót do zwolnienia z podatku VAT powoduje skutki zarówno na gruncie podatku VAT, jak i podatku dochodowego. W związku z rezygnacją z rozliczania podatku VAT przedsiębiorca musi mieć na uwadze, że kwota, o którą musi pomniejszyć podatek VAT naliczony w korekcie, będzie stanowiła dla niego koszt uzyskania przychodu. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatek VAT naliczony może bowiem stanowić dla przedsiębiorcy koszt uzyskania przychodów, w przypadku jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług.
Zasada ta dotyczy również wartości podatku VAT, której czynny podatnik VAT nie ujął w wartości początkowej środka trwałego lub WNiP. Tak więc jeśli została dokonana zmniejszająca korekta podatku VAT odliczonego od zakupu środka trwałego lub WNiP, dokonując korekty, można jej wartość zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Jednakże w ustawie o podatku dochodowym nie jest określony termin, w jakim należałoby ująć w kosztach uzyskania przychodów wartość korekty podatku VAT naliczonego. Dlatego uznaje się, że należy ją ująć w miesiącu (kwartale), w którym należy złożyć korektę deklaracji VAT związaną ze zmianą przeznaczenia majątku.
Podobne stanowisko przyjął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 12 sierpnia 2016 r.: (...) w przypadku dokonywania korekty podatku VAT powodującej zmniejszenie podatku naliczonego po upływie terminów określonych w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług, odpowiednie zwiększenie kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych, w części, w jakiej dokonano tej korekty, powinno mieć miejsce w okresie rozliczeniowym, w którym korekta VAT (...) została faktycznie dokonana. (...).
Mimo że przywołana interpretacja dotyczy rocznej korekty VAT, to znajduje również zastosowanie w sytuacji, gdy przedsiębiorca chce wrócić na zwolnienie z VAT i musi dokonać przedmiotowej korekty VAT.
Przykład 4.
Przedsiębiorca wrócił na zwolnienie z VAT 7 lutego 2017 roku i w związku z tym przeprowadził spis z natury. Obliczył, że pozostały mu towary zakupione na rzecz działalności opodatkowanej, więc w deklaracji VAT za luty 2017 roku musi wykazać korektę VAT od pozostałych nabyć w stosunku do odliczonego podatku naliczonego z tytułu zmiany przeznaczenia towarów handlowych. Wartość tej korekty należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w marcu 2017 r., czyli w miesiącu złożenia deklaracji VAT za luty 2017 r.
Jak wrócić na zwolnienie z VAT w systemie wFirma.pl?
Przedsiębiorca, który korzysta z systemu wFirma.pl i zdecyduje się na powrót na zwolnienie z VAT, może wszystkie czynności z tym związane wykonać w programie.
Otóż przedsiębiorca może bezpośrednio złożyć zgłoszenie VAT-R z zakładki START » PODATKI » PODATEK VAT » DODAJ DEKLARACJĘ » ZGŁOSZENIE VAT R.
Po złożeniu aktualizacji formularza VAT-R w dniu, od którego zaczniemy korzystać ze zwolnienia, należy odpowiednio to zaznaczyć w systemie w zakładce: USTAWIENIA » PODATKI » PODATEK VAT, poprzez odznaczenie opcji płatnik VAT.
