Przychód ze wsparcia Tarczy Antykryzysowej - czy powstanie?

Utrzymująca się w Polsce epidemia koronawirusa spowodowała, że poszerzono zakres pomocy dla przedsiębiorców dotkniętych jej negatywnymi skutkami. W połowie kwietnia 2020 r. weszła w życie kolejna ustawa o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 – tzw. Tarcza Antykryzysowa 2.0, która stanowi rozszerzenie pomocy dla przedsiębiorców oraz osób wykonujących umowy cywilnoprawne. Wsparcie z tego tytułu polega na udzielanych ulgach, dofinansowaniach i pożyczkach w celu poprawy płynności finansowej i ochrony miejsc pracy. W związku z tym pojawia się pytanie, czy pomoc w ramach Tarczy Antykryzysowej będzie skutkowała rozpoznaniem przychodu po stronie podatnika i opodatkowania go podatkiem dochodowym? Sprawdź, czy w związku z otrzymaną pomocą powinieneś rozpoznać przychód ze wsparcia Tarczy Antykryzysowej!

Kiedy powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń?

Zwykle przychód może kojarzyć się z korzyścią majątkową, którą uzyskuje się w związku z otrzymaną zapłatą. Okazuje się jednak, że nie zawsze obowiązek wykazania przychodu będzie związany bezpośrednio z otrzymaniem pieniędzy. Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT przychodem z działalności jest także wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Jako że nie istnieje jednoznaczna definicja nieodpłatnego przychodu, w praktyce są to wszelkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, które skutkują przysporzeniem majątkowym niezwiązanym z kosztami lub inną formą wynagrodzenia, mające konkretny wymiar finansowy. Można zatem przyjąć, że są to wszelkie świadczenia pieniężne i niepieniężne, które podatnik otrzymuje, nie dokonując niczego w zamian.

Jak ustalić wysokość przychodu?

Zgodnie z zasadą ogólną w przypadku przychodu z nieodpłatnych świadczeń mających postać rzeczy lub prawa do ustalenia ich wartości bierze się pod uwagę ceny rynkowe odpowiednie w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, uwzględniając przy tym w szczególności stan i stopień ich zużycia oraz czas i miejsce uzyskania.

Sposób ustalania wartości pozostałych nieodpłatnych świadczeń reguluje art. 11 ustawy o PIT. Uzależniony jest on od tego, co jest przedmiotem tego świadczenia. Jeżeli są to:

• usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – wyceny dokonuje się według cen stosowanych wobec innych odbiorców;

• usługi zakupione – wycenę sporządza się według cen zakupu;

• udostępnienie lokalu lub budynku – wycena dokonywana jest według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;

• inne przypadki – wyceny dokonuje się na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Jeżeli podatnik otrzymał świadczenie częściowo nieodpłatne, przychód będzie wówczas stanowiła różnica między wartością tego świadczenia, ustaloną według powyższych zasad, a wartością dokonanej zapłaty.

Czy dotacje i dofinansowania stanowią przychód?

Na mocy art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT w określonych sytuacjach dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia mogą stanowić przychód w sytuacji, gdy zostały one otrzymane na pokrycie lub zwrot kosztów nabycia wydatków innych niż środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne.

Natomiast przychodu z działalności gospodarczej nie rozpoznaje się w przypadku, gdy środki z dotacji przeznaczone są na otrzymanie, zakup albo wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

W tym zakresie występują również zwolnienia określone w art. 21 ustawy o PIT, gdzie jako przychody zwolnione z opodatkowania można wyróżnić:

• jednorazowe środki przyznane bezrobotnemu na podjęcie działalności (art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy);

• dotacje, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego;

• płatności na realizację projektów w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich, otrzymane z Banku Gospodarstwa Krajowego, z wyłączeniem płatności otrzymanych przez wykonawców;

• środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu jako pomoc udzielona w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie o finansach publicznych.

W związku z powyższym udzielone dotacje w rozumieniu przepisów o finansach publicznych uzyskane z budżetu państwa lub samorządu mogą podlegać zwolnieniu z opodatkowania przychodu.

Czy przychód ze wsparcia Tarczy Antykryzysowej podlega opodatkowaniu?

Przede wszystkim konieczne jest określenie, czy otrzymane świadczenie jest zwrotne, czy też nie. W przypadku udzielanych pożyczek mających charakter zwrotny, jak np. mikropożyczka do 5000 zł z urzędu pracy nie powstanie przychód ze wsparcia Tarczy Antykryzysowej. Co więcej, zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt. 6 ustawy o PIT umorzenie pożyczki przyznanej z Funduszu Pracy również nie będzie stanowiło przychodu podatnika.

To samo dotyczy pomocy polegającej na odroczeniu dokonanej płatności, np. poprzez zawieszenie poboru zaliczek na podatek dochodowy za pracownika czy odroczenie zapłaty podatku od nieruchomości.

Istotne jest także rozpoznanie, jaka instytucja finansuje dane działanie w ramach walki z COVID-19. Większość świadczeń uzyskiwana jest z budżetu państwa lub ZUS, bądź na zasadzie działań polegających na wsparciu w spłacie kredytu dla małych i średnich firm w ramach pomocy de minimis.

Kwestie umorzonych składek ZUS reguluje art. 31zx Tarczy Antykryzysowej 2.0, zgodnie z którym przychody z tytułu zwolnienia z obowiązku opłacania składek ZUS nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. Zwolnione z opodatkowania przychodu zostały również świadczenia postojowe.

Podsumowując, druga Tarcza Antykryzysowa oferuje nowe formy wsparcia oraz poszerza zakres już obowiązujących. Biorąc pod uwagę powyższe, można stwierdzić, że jej zastosowanie nie będzie powodowało powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu po stronie przedsiębiorców i pracowników, dzięki czemu może mieć wpływ na poprawę sytuacji finansowej wielu firm.